Jainkoak eta heroiak

JAINKOAK ETA HEROIAK

JAINKOAK
 

Izen grekoa	Izen erromatarra	Argazkia	Ezaugarriak	maila
Zeus	Jupiter		Jainkoen erregea da eta olimpo mendiaren gobernantea. Zerua eta txistaren jainkoa da. Crono eta Rearen seme txikia. Heraren anaia eta senarra. Amante asko eduki zituen.	lehenengoa
Hera	Juno		Jainkoen erregina, ezkontzaren jainkoa eta familiaren jainkoa. Crono eta Rearen seme txikia. Zeusen arreba eta emaztea da.	lehenengoa
Poseidon	Neptuno		Itsasoen, lurrikaren eta zaldien jainkoa da. Krono eta Rearen semea da. Zeus eta Hadesen anaia da	lehenengoa
Dioniso	Baco		Ardoaren eta ospakizunen jainkoa. Teatroaren jainkoa ere bada. Pertsona mortal batetik jaio den jainko bakarra.	bigarrena
Apolo	Apolo		Argia, eguzkia musika eta poesiaren jainkoa da. Medizina eta profezien jainko bezala ere hartzen da.	bigarrena
Artemisa	Diana		Ehizaren eta animali guztien jainkoa da. Birginidadearen jainkoa ere deitzen diote.	bigarrena
Hermes	Mercurio		Merkataritza eta lapurren jainkoa, jainkoen mezularia ere bada. Bi garren jaikorik gazteena da, Dionisoren lagun handia.	bigarrena
Atenea	Minerva		Jakinduria, artesania eta defentsaren jainkoa da. Gerra estrategikoaren jainkoa ere deitzen diote.	bigarrena
Ares	Marte		Biolentzia gerraren eta odol eroriaren jainkoa da. Jainko guztiak (Afroditak ezik) gorroto dute.	lehenangoa
Afrodita	Venus		Maitasuna edertasunaren eta nahiaren jainkoa. Hefestorekin ezkonduta dago.	bigarrena
Hefesto	Vulcano		Jainko errementaria, forjaren eta suaren jainkoa. Afroditarekin ezkonduta dago. Bere izen errmatarretik (Vulcano) dator Volcán (sumendi) hitza.	bigarrena
Demeter	Ceres		Natura estazio eta agrikulturaren jainkoa da. Bere izen erromatarretik dator (ceres) cereal (zereal) izena.	bigarrena

HEROIAK

-Atena jakinduriaren, estrategiaren eta bidezko gerraren jainkosa zen greziar mitologian. Jainkosa honen erreferentzia erromatarra Minerva izan zen. Zeus eta Metisen alaba zen: Zeus jainkoetan boteretsuena zen eta Metis berriz prudentziaren jainkosa.
-Apolo greziar eta erromatar mitologian,olinpiar jainko nagusia da.Kouros (bizarrik gabeko gaztea) ideala, Apolo da argiaren eta eguzkiaren jainkoa; egia eta profeziena; arkularitzarena; medikuntzarena; musikarena, poesiarena eta arteena, eta beste hainbat jarduerarena ere. Apoloren guraso dira Zeus eta Leto, eta arreba biki Artemisa
-Afrodita maitasunaren eta edertasunaren jainkosa zen antzinako greziar mitologian, Venus erromatarraren parekoa. Hesiodo poeta greziarraren arabera, Uranoren odolak ernalduriko itsas uhinen aparretik sortua. Kronos, Uranoren semeak, aitaren genitalak moztu eta itsasora bota zituen, eta aphros edo itsasotik Afrodita sortu zen.
-Ares greziar mitologian, gudaren olinpiar jainkoa izan zen. Gudarena baino, bortizkeriaren jainkoa izan zen .Aresek Zeus eta Hera zituen gurasoak. Iliadan agertutakoa, erromatar mitologian, Marte bere baliokidea izan zen.

-Hades greziar mitologian hildakoen mundua eta baita mundu hau agintzen duen jainkoaren izena

-Artemisa greziar mitologian, olinpiar jainko nagusietariko bat izan zen.Artemisa baso eta muinoen; birjintasun eta ugalkortasunaren; ehiza eta beste abarren jainkosa helenistikoa izan zen. Artemisak Zeus eta Leto gurasoak eta Apolo neba bikia zituen

MITOAK:

Greziar mitologia Antzinako Greziarren jainko eta heroiei buruzko eta munduaren sorrera azaltzeko istorio multzoa da, narrazio ugaritan sakabanatuta.
Greziar mitologiak jainko, jainkosa, heroi eta beste izaki mitologiko batzuen

bizitza eta abenturak kontatzen ditu. Hastapenean ahozko-olerki tradizioan zegoen barreiatuta, baina geroago literaturan gorde ziren. Ezagututako literatura-iturririk zaharrena Homeroren Iliada eta Odisea olerki epikoak dira, zeinek Troiako Gerraren inguruko istorioak kontatzen dituzten. Hesiodo ia Homeroren garaikidearen Teogonia eta Lanak eta Egunak idazkietan munduaren sorrera, jainkoen agintarien jarraipena, giza-aroen hurrenkera, gizakien atsekabeen sorrera edo erlijio-ohituren sorrera kontatzen dira. Mitoak ere beste poema epikoetan ere gorde dira, baita K. a. V. mendeko tragedietan, Aro Helenistikoaren idazkietan edo erromatar garaiko idazleen izkribuetan (Plutarko eta Pausaniasenetan esaterako) ere.

Graziar mitologiak eragin handia utzi du Mendebaldeko zibilizazioaren kulturan, artean eta literaturan. Mendebaldeko ondarea izanda, garai guztietako artistak horretaz baliatu dira inspirazio berria bilatzeko eta, oinarritzat jota, artelan berriak sortzeko.

Arakne, Idmon Kolofongoaren alaba zen, artilea, Tiroko gorrindolez tindatzeagatik ospetsua zen tindagin bat. Ospetsua zen Lidiako Hipepan, non bere lantegia zuen, brodatu eta ehunketarako zuen trebezia handiagatik.

Jasotzen zituen laudorioek, azkenean harropuztu egin zuten, eta hain sinetsita zegoen ehungile bezala zuen bere trebeziaz, bere trebezia, Minerva, gerra, arteak, jakinduria eta artisautzaren jainkosarena baino handiagoa zela esaten hasi zela. Jainkosa haserretu egin zen, baina, Arakneri, damutzeko aukera bat eman zion. Atso baten forma hartuz, Arakneri, jainkoak ez iraintzeko abisatu zion. Gazteak barre egin zion eta ehunketa lehiaketa bat proposatu zion, non bere nagusitasuna erakutsi ahal izango zuen. Minervak mozorroa kendu zuen eta lehiaketa hasi zen.

Minervak, Neptunoren aurka lortu zuen garaipenaren ezkena ehundu zuen, Atenaseko hiritarrak, hiria bere omenez izendatzeko inspiratu zituena. Ovidioren istorio latindarraren arabera, Arakneren tapizak, animaliz mozorrotutako jainkoen desleialtasunen hogeitabi jazoera irudikatzen zituen: Jupiter Ledarekin, Europarekin, Danaerekin... desleial izaten.

Minervak berak ere onartu zuen Arakneren lana akatsgabea zela, baina jainkosa asko haserretu zen bere arerioak aukeratutako eskenengatik. Azkenean burua galduz, Arakneren tapiza eta ehuntzeko makina suntsitu zituen, bere

anezkarekin joz, baita Arakne ere buruan. Araknek, bere ganorabakokeria ikusi eta lotsak jota geratu zen. Ihes egin eta urkatu egin zen.

Ovidioren istorioan, Minerva Araknetaz gupidatu zen. Irabelar zukuz bustiz, soka nasaitu zuen, armiarmasare bihurtu zena, Arakne bera, armiarma bihurtuz. Istorioak, ehungintzaren jatorria, armiarmen imitazio bat dela iradokitzen du, eta lehenik Asia Txikian hobetua izan zela.